Τι είναι
τα ΝΚ κύτταρα.
Οι κρυφοί μας φύλακες
με απλά λόγια
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται περίπου από 500 εκατομμύρια ανοσοκύτταρα που προστατεύουν το σώμα από ξένα σώματα. Η πρώτη σειρά άμυνας ανήκει στα ουδετερόφιλα και τα μακροφαγοκύτταρα, τα οποία εγκλωβίζουν και καταστρέφουν τους ξένους εισβολείς, ενώ κατόπιν αναλαμβάνουν τα Τ-λεμφοκύτταρα -δολοφόνοι. Τα Τ-λεμφοκύτταρα είναι οι κύριες μονάδες κρούσης καταλαμβάνοντας το 65% όλων των ανοσοκυττάρων, ενώ τα Β καταλαμβάνοντας το 15% παίζουν ρόλο αντίδρασης αντιγόνου-αντισώματος.
Η αναγνώριση του “εχθρού”
Τα Τ-λεμφοκύτταρα δεν αντιδρούν άμεσα, γιατί αδυνατούν να αναγνωρίσουν από μόνα τους τα ξένα σώματα. Η πρώτη αναγνώριση μιας ξένης ουσίας είναι καθήκον των κυττάρων Μακροφάγων, που δρουν γρήγορα εγκλωβίζοντάς την στο κύτταρό τους και αποικοδομώντας την ενζυματικά. Με τον τρόπο αυτό η πληροφορία για τις εισβαλόμενες ξένες ουσίες μεταφέρεται στους Βοηθούς (helpers) Τ-λεμφοκύτταρα (Τ4), στην επιφάνεια των οποίων υπάρχει μια “μη-αυτοαναγνωρίσιμη θέση” (αντιγόνο MHC) που διαφοροποιείται μόλις γίνει η αναγνώριση. Τα αντιγόνα που εμφανίζονται από τα Μακροφάγα, συλλαμβάνονται από τους “Υποδοχείς Αντιγόνου” των Βοηθών Τ-Λεμφοκυττάρων και οι εισβολείς αναγνωρίζονται.
Οι Βοηθοί Τ-Λεμφοκύτταρα τότε, ενεργοποιούν τους Δολοφόνους (Killers) Τ-Λεμφοκύτταρα (T8) εκκρίνοντας Ιντερλευκίνη-2 και εκκινώντας Λεμφοκίνες για να επιτεθούν στην ξένη ουσία. Παράλληλα ενεργοποιούνται τα Β-κύτταρα απελευθερώνοντας αντισώματα και αρχίζοντας ανοσοαντιδράσεις.
Η παραπάνω διαδικασία παίρνει αρκετό χρόνο προτού τα Τ και Β-κύτταρα αρχίσουν να αντιδρούν εναντίον των ξένων ουσιών, ενώ την ίδια στιγμή, τα ΝΚ-κύτταρα έχουν αρχίσει να επιτίθενται ανεξάρτητα, χωρίς περίπλοκες διαδικασίες. Αυτός είναι ο λόγος που τα ΝΚ-κύτταρα θεωρούνται σημαντικά για την προστασία του ανθρώπινου σώματος, ιδιαίτερα απέναντι στον καρκίνο.
Η ανεξάρτητη επιθετική συμπεριφορά των ΝΚ- κυττάρων, χωρίς περίπλοκες διαδικασίες, θεωρείται σημαντική για την προστασία του ανθρώπινου σώματος, ιδιαίτερα απέναντι στον καρκίνο.
Η καταστροφή του “εχθρού”
Τα ΝΚ-κύτταρα (από τις λέξεις Natural Killers) κατέχοντας το 10% του παραπάνω συνόλου, είναι υπεύθυνα για την άμεση φυσική ανοσία. Παράγονται στο μυελό των οστών ενώ αναπτύσσονται σε διάφορα όργανα, καθένα από τα οποία παίζει διαφορετικό ρόλο. Ένα από αυτά είναι ο θύμος αδένας όπου τα nk-κύτταρα εκπαιδεύονται ως μαχητές υπερασπιστές της ανοσίας μας. Έχουν μεγάλο πυρήνα σε σχήμα καρδιάς που καλείται “κόκκος” και είναι το όπλο ενάντια στα ξένα κύτταρα, ενώ προτού ενεργοποιηθούν δεν μπορούν να καταστρέψουν εισβολείς. Έτσι, ανεξάρτητα από τον αριθμό και την ποιότητα τους, τα μη ενεργοποιημένα ΝΚ-κύτταρα δεν έχουν χρήση. Οι “κόκκοι” είναι με άλλα λόγια οι σφαίρες του πιστολιού της ανοσίας. Η επίθεση τους εναντίων των καρκινικών κυττάρων ξεκινά με την ανεξάρτητη αναγνώριση τους και στη συνέχεια σύνδεσή τους με αυτά, όπου ο “κόκκος” απελευθερώνεται για να τα καταστρέψει μέσα σε 5 λεπτά.
Οι “κόκκοι” κολλούν στην επιφάνεια του καρκινικού κυττάρου και της δημιουργούν οπές, μέσα από τις οποίες, το περιβάλλον υγρό εισέρχεται στο κύτταρο του καρκίνου προκαλώντας τον θάνατό του. Αρκετά ΝΚ-κύτταρα μπορούν να μάχονται εναντίον ενός κυττάρου καρκίνου την ίδια στιγμή, ενώ ένα ΝΚ-κύτταρο μπορεί να επιτίθεται σε δύο διαφορετικά. Μόλις ένα καρκινικό κύτταρο εξοντωθεί, το ΝΚ-κύτταρο ξεκινά επίθεση σε άλλα, καταστρέφοντάς τα το ένα μετά το άλλο.
Ένας πόλεμος “κυττάρων”
Η σχέση ανάμεσα στα ΝΚ-κύτταρα και στον καρκίνο είναι ένας “πόλεμος κυττάρων”. Τα δυνατότερα ΝΚ-κύτταρα μπορούν να καταστρέφουν κύτταρα καρκίνου, ενώ τα κύτταρα του καρκίνου θα μπορούσαν να επιτεθούν στα ΝΚ-κύτταρα όταν αυτά είναι μη ενεργά και άρα αδύναμα. Στο ανθρώπινο σώμα τέτοιοι “πόλεμοι κυττάρων” ανάμεσα σε ανοσοκύτταρα και ουσίες εισβολέων συμβαίνουν συνέχεια. Όταν η ανοσία μας καθίσταται για κάποιο λόγο αδύναμη, θα νικηθούμε και θα ασθενήσουμε.Γενικά, τα κύτταρα ΝΚ που βρίσκονται στον οργανισμό μας, είναι μη ενεργοποιημένα και μπορούν να ενεργοποιηθούν κυρίως μέσω της διατροφής, ή με τη χρήση συστατικών όπως Ιντερφερόνης, υποκινητών Ιντερφερόνης, Ιντερλευκίνης-2 και βακτηριακών διαλυμάτων, αν και το κόστος των μεθόδων αυτών σε σχέση χρήματος – παρενεργειών είναι μεγάλο.
Χαμηλή δράση ΝΚ-κυττάρων, είναι συνδεδεμένη με αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης μετάστασης. Σε ασθενείς με μεταστατικές ασθένειες, ο χρόνος επιβίωσής τους είναι συνδεδεμένος με το επίπεδο ενεργοποίησης των κυττάρων ΝΚ. Έχει παρατηρηθεί ότι ασθενείς με σοβαρές κακοήθειες ή μεγάλους καρκινικούς όγκους, έχουν μειωμένη δράση ΝΚ-κυττάρων.
Επίσης, συμβατικές θεραπείες όπως ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία, πιθανώς να επιδρούν δυσμενώς στη δράση των ΝΚ-κυττάρων και για το λόγο αυτό, καλό είναι να προσπαθήσουμε να αντιστρέψουμε την ανεπιθύμητη αυτή επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς. Χαμηλή δράση ΝΚ-κυττάρων ακόμη, παρουσιάζεται σε αυτοάνοσα και σε χρόνια νοσήματα. Σημαντικό γεγονός τέλος είναι, ότι πολλές κοινές χημικές ουσίες καταστρέφουν ή /και αποδυναμώνουν τη λειτουργία και την δράση των ΝΚ-κυττάρων.
Επιστήμονες έχουν δείξει ότι διατροφή πλούσια σε συστατικά
Αραβινοξυλάνης πίτουρου ρυζιού ικανά να εισέλθουν στην κυκλοφορία του οργανισμού, είναι δυνατόν να επιδράσουν θετικά στα κύτταρα ΝΚ, γεγονός το οποίο έχει προκαλέσει το διεθνές επιστημονικό ενδιαφέρον σε δεκάδες σχετικές εργασίες, δείχνοντας ότι διατροφικά συστατικά μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο, στη φροντίδα και τη διαχείριση ενός υγιούς τρόπου ζωής.